Hans Egedep eqqaassutissaa nuunneqarpat imaluunniit sikup Eskimop atia allanngortinneqarpat inuunera pitsaanerulissava? Jess G. Berthelsen, SIK-p siulittaasua, taama aperivoq ullutsinni oqallisaasumut tunngatillugu isummersorluni.
Ulluni makkunani annertusiartortumik oqallittoqarpoq eqqaassutissat imaluunniit sikumut taaguutit allanngortinneqassanersut, allaammi maani Nuummi taasisitsisoqarpoq Hans Egedep eqqaassutissaa nuunneqassanersoq.
Naassuerutigissavara naak ukiut 30-t sinnerlugit Nuummi najugaqaraluarlunga ataasiarlungaluunniit Hans Egede-p eqqaassutissaa qanillisimannginnakku – naak nunatsinnut annertuumik sunniuteqarsimagaluartoq pitsaaasunik pitsaanngitsunillu.
Hans Egedep oqaluttuassartaa ilisimaaraara. Ilisimavara taamanikkut Hans Egede aallartinneqartoq qallunaatsiaat nassaaritinniarlugit. Nassaarinngilaali, allalli Guutimik upperisaqanngitsut naammattoorpai, aalajangerluni taakkua Guutimik upperisaqalernissaat sulissutigissallugu.
Tassa Hans Egede nunatsinnukartinneqarpoq allarluinnarmik siunertalimmik.
Tupigusuutigisaralu tassa Nuummiut maanna taasitinneqarmata Hans Egede-p eqqaassutissaa inissisimaffimminiiginnassanersoq imaluunniit nuunneqassanersoq.
Soorlulusooq allanik ulluinnarni annertuumik Nuummiunut sunniuteqartussanik pingaarnerungaartunik ulluinnarnilu inuunitsinnut attuisunik taasititsissutissaqanngitsugut.
Nuummi annertuunik unammisassaqarpugut. Illoqarfipput sukkaqisumik alliartorpoq, taamaattumillu inissiat akii amiilaarnaannartumik qaffakkiartorput. Nuummut nuttarneq sukkaqisumik ingerlavoq. Initaarniaraanni suli ukiut 15-it utaqqisariaqartarpoq, inissiallu ilaqutariinnut inissiaasinnaasut akitsoqaat sulisartukkormiunut inornarsillutik.
Kommuneqarfik Sermersuup ilaani allami Tasiilami suliffissaaleqineq ukiuni arlaqalersuni 25 procentimik qaffasissuseqartarpoq.
Ittoqqortoormiini Tasiilamilu ukiuni kingullerni 20-ni suliffinnik nutaanik pilersitsisoqarsimanngilaq. Paamiuni sanaartorneq unilluinnarsimavoq, ukiunilu kingullerni tassani sananeqartutuaq tassaavoq utoqqaat illuat. Tassalu aamma Tasiilami Ittoqqortoormiinilu qanoq iliuuseqartoqanngippat Paamiutulli ilisoqassaaq: Tassalu ukiuni aggersuni sananeqartussatuat tassaassapput utoqqat illui. Tamannalu kissaatigaarput?
Una pivara: Hans Egedep eqqaassutissaa peerpat imaluunniit ataannassappat ulluinnarni inuunera pitsaanerulissava? Sikup Eskimop atia allanngortinneqarpat uanga inuunera pitsaanerulissava? Pilluarnerulissaanga?
Ok, nassuerutigissavara uanga Kæmpe Eskimo mamareruloorakku. Allamimmi sikutorneq ajorpunga. Skagenimiillunga sikusiniarlunga pisiniartitsisoq pilerpara uattut ittumik sikutorniarlunga uattulli mamartigisumik. Assut isigaanga paatsuungarpasilluni, kisianni taagakku sunaanersoq tamatta qungujuppugut.
Uangami kalaaliuvunga tamatullu misigisimallunga. Kæmpe Eskimop tamanna allanngortinnavianngilaa.
Hans Egedep kristumiussuseq nunatsinnut eqquppaa. Aap, aamma maani tyskit qatanngutigiinniat takkupput aammattaaq kristumiussuseq allaavigalugu uppertunngortinniarluta. Nunarsuarmi upperisarsiortunik assigiinngitsunik aallaavilinnik ulikkaarpoq, qujanartumillu nunatsinni tamasa inissaqartippavut.
Hans Egedep kristumiussuseq eqqummagu taannaalu aallaavigalugu inuulersimanerput peqqutigalugu Sisimiuni siulivut sulingaarnermikkut oqaluffitoqaq sanavaat namminneq orsuerniaatarlutik qisunnut akissaqalersimagamik. Taava aamma Sisimiuni oqaluffitoqaq piiassavarput, peerpallu Sisimiormiut pilluarnerulissappat?
Imaluunniit Hans Egedep eqqaassutissaa peeriarlugu Kaassassuup inoqatiminik akiniaalluni taamannanik innunnikkup eqqaassutissaanik taarsissavarput?
Hans Egede nunatsinni oqaluttuarisaanermut ilaavoq nuannarigutsigu nuannarinngikkutsiguluunniit. Kaassassuk nunatsinni oqaluttuarisaanermut ilaavoq nuannarigutsigu nuannarinngikkusiguluunniit. Taamatullu Sisimiuni oqaluffitoqaq oqaluttuarisaanitsinnut ilaavoq nuannarigutsigu nuannarinngikkutsiguluunniit.
Uagut aatsaallimi ukiuni makkunani inuusugut taakkuninnga angumersisimanngilluinnartugut apeqqutaaginnarpugut qanoq eqqaassutissat taakkua atorniarnerlugit, aammalu qanoq ilinniutigissanerlugit.
Tassami tupigusuutiginngitsoorsinnanngilara Folketingimut ilaasortaatitatta piffissaq annertooq atormassuk siku eskimomik ateqassanersoq imaluunniit Hans Egede-p eqqaassutissaa allamut nuunneqassanersoq eqqarsaatigalugu. Isumaqarpungami ukiuni makkunani annertuunik suliassaqartugut uagut ulluinnarni inuunerput pitsaanerulersinniarsarissallugu aammalu oqinnerulersinniarsarissallugu.