Ukiut nikinneranni SIK-p siulittaasuata oqaaseqaataa:
Arraa, maani nunami suli nunaqavissut kalaallit 50.000-iuvugut.
Sivitsortumi maani nunami poliitiikerit minnerunngitsumillu Danmarkimi Folketingimut ilaasortaatigut anersaalissapput Danmarkimi kalaallit atugaat pitsaanerulertariaqartut illersorneqarnerusariaqartut.
Arraa, maani nunami ilaasortarpassuagut atugarliorput, inuuniapiloorput, ajuusaarnartumillu meerarpassuit angerlarsimaffiup avataanut inissinneqartartut amerlapput, immaqalu amerliartorlutik.
Ajornanngippallaarsoraara Danmarkimi poliitikerinut uparuartuineq, immaqa isumaqartoqarmat imaluunniit isumaqartoqalissammat maani nunami poliitiikeritta sullilluaraatigut, kalaaleqatitta ulluinnarni atugaat pillugit Danmarkimi poliitikerinut uparuartuigunik.
Arraa, maani nunami kalaaliusugut sinneruttugut aamma pisariaqartitseqaagut atukkatta pitsanngorsaavigineqarnissaannut.
Poliitikerinik immaqa ersigineqalerpoq meeqqat avataanut maani nunami inissinneqartartut annertunerusumik eqqartussallugit, misissuiffigissallugit suna aallaavigalugu angerlarsimaffianniit peerlugit angajoqqaat arsaarlugit suut piumasaqaatit aallaavigalugit allamut inissinneqartarnersut, immaqa poliitkerit ernumatigaat misissuisoqaleraluarpat utertoorfigitittoornissartik.
Soorunami ilisimavara kalaaleqatitta ilaat pisariaqavissumik Danmarkimut nuuttariaqartartut, minnerunngitsumik Peqqinnissaqarfitta ilaatigut kivitsisinnaannginnera peqqutigalugu, aammali kalaaleqaterpassuagut maani inissaaleqinertik peqqutigalugu Danmarkimut nuuttarput, kiisalu ulluinnarni inunnik isumaginninnerup naammaginannginnera peqqutigalugu kalaaleqaterpassuagut Danmarkimut nuuttariaqartarput.
Taamaattumik atagu maani nunami politikerit nukitit annertunerusumik atortariaqalerpaat ulluinnarni ilaasortatta atugaasa pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigalugu.
Maannakkut ilaasortarpassuagut inissianut akiliuteqartariaqartarput aningaasarsiamik 50 procentia sinnerlugu, kialuunnit pisiniartartuusup malugisimassavaa pisiniarfinni pisiassat akitsortut, aammalu ukiumi nutaami innaallagissamut akit imermullu akit qaffaqqissapput, ilaasortatta taamaasilluni atugaat aammattaaq oqinnerulernaviaratik.
Sumiiffiit ilaanni suliffissaaleqineq annertuvoq, sumiiffiilli ilaannittaaq sulisussaaleqisoqarpoq, taamaattumik sumiiffiit ilaanni suliffissaaleqiffiusuni suliffeqanngitsut sulisussaaleqiffiusuni atorluarneqarnerusariaqarput suliffeqarfinnik pilersitsinianngikkaanni.
Una pivara: aap, kalaaleqateqarpugut Danmarkimi atugarliortunik. Taakkuli amerlasuut Danmarkimut nuupput maani nunami asasatsinni atukkatik naammaginnginnamikkit, tamatumani sumiiffiit ilaanni inissaaleqineq peqqutigalugu, sumiiffiit ilaanni suliffissaaleqineq peqqutigalugu, inunnik isumaginninnermi tunniunneqartartut inuussutigisinnaanngilluinnaramikkit.
Taakkuali kalaaleqatigut Danmarkimut nuunnikut maanga nunamut uternavianngillat maani nunami atukkagut pitsaanerulinngippata, tassalu maani nunami tamatta atugarissaarnerulinngikkutta.
Taamaattumik maani nunami piumagutta aningaasarsiuutaalluarsinnaasumik, ila ila, pilersitsisinnaagaluarpugut, ilaatigut Inatsisilioratta aatsitassarsiorneq eqqarsaatigalugu uagutsinnut naallerluta, tassalu nul tolerance eqqukkatsigu, taamaalilluta pisariaqanngitsumik uagutsinnut erisarusaarpugut.
Kiisalu suliffeqarfinni ilaasortagut kajumissaarusuppakka nunani allaninngaanneersunik suleqateqarunik namminneq aningaasarsiaminniik aningaasarsiaat annerunersut paasiniaasaqqullugit, tusatsiakkat uppernarsisinnaanngisakka ilaatigut oqariartormata avataaniit tikisitat nunaqavissunik annerusumik aningaasarsialersorneqartut. Tamaattoqarsimappallu akuersaarneqarsinnaanngilaq, tassami avataaningaanneersut annertunerusumik aningaasarsialersoqarneqarsimappata tupinnanngilaq taakkua maani nunami atukkatik naammagalugit maani nunamiissapput, illuatungaatigullu kalaaleqatigut inuuniapiloornertik peqqutigalugu Danmarkimut nuuttut suli amerliartussallutik. naggataatigut immaqa kalaaleqatigut Danmarkimut tamarmik nuussaapput, mannalu nuna asasarput taamaallaat najugaqarfigineqalissalluni avataaningaanneersunik.
Taamaattumik poliitikerit, maani nunami atukkagut pitsaanngorsaaviginerusariaqalerpaat, eqqaamallugumi maani suli nunamiikkatta kalaallit 50.000-it. Tassami Danmarkimi kalaaleqatitta atugaat pineqangaarmata soorlulusooq maani nunami atukkagut puiorneqartutut inissikkiartuaalersut.
Kiisalu utoqqalinissamut katersisussaatitaanermut Inatsit sukkanerpaamik aaqqiigineqarniarli, ilaasortattami akueraat utoqqalinissaminnut katersinissartik, kisianni akuerinngilaat qaavatigut akiliisinneqartalernertik, imatut paasillugu ukiup naanerani naammattumik akiliisimanngukkunik ukiup tulliani akileraartussaatitaanerat annertuumik qaffanneqartarpoq.
Tassami isumaqatigiinniaraangatta piumasarisaraluarparput tapit ilanngullugit aamma pensionimut akiliutigineqartassasut, tamannali itigartitsissutigineqartuarpoq akissaqannginnaminngooq. Arraa, taava isumaqarpisi ilaasortagut qaavatigut akiliissallutik akissaqartut?
Taamaattumik piumavittoqarpat ajornanngitsuararsuarmik aaqqiisoqarsinnaavoq, tassalu tulliani isumaqatigiinnialerutta tapit aamma ilanngullugit pensionimut akiliisoqartassaaq, imaluunniit inatsit ullumikkut piviusunut naleqquttunngorlugu aaqqinneqassaaq, tassalu aningaasarsiat toqqammaviat kisimi pensionimut akiliutigineqartassalluni.
Tamaatullu sukkasuumik aaqqisoqanngippat utoqqalinissamut katersineq imminermini inuiaqatigiit ataatsimut isigalugit pitsaasuusoq apeqquserneqartuassaaq.
Ukiumilu pereersunut qujallunga, maani nunamiittut ukiumut nutaamut iserluarnissaannut kissaappakka.
Jess G. Berthelsen
SIK-mi siulittaasoq